مدل علی عوامل موثر در رفتارهای حفاظت از محیط زیست ( مورد مطالعه: گردشگران داخلی استان فارس)

مدل علّی عوامل موثر در رفتارهای حفاظت از محیط‌زیست (مورد مطالعه: گردشگران داخلی استان فارس)     محمدحسن صیف*1، احمد رستگار2، سعید طالبی3، طاهره کریمی‌فرد4، مرضیه تاجوران5   1 دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران 2 دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران 3 دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران 4 کارشناسی ارشد آموزش محیط‌زیست، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران 5 کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی   (تاریخ دریافت: 29/02/1396؛ تاریخ تصویب: 09/07/1397)     چکیده امروزه گردشگری بیش از هر چیز نوعی مصرف محیط‌زیست تلقی می‌شود. بنابراین می‌توان گفت که گردشگران نقش حایز اهمیتی در توسعه‌ گردشگری پایدار و یا نابودی آن دارند. مدل نظری مورد استفاده در پژوهش، ترکیبی از تئوری‌های ارزش- باور- هنجار (VBN)، تئوری جدید محیط‌زیستی (NEP) و تئوری فعال‌سازی هنجار (NAT) است. هدف از این تحقیق بررسی رفتارهای حفاظت محیط‌زیستی گردشگران در استان فارس است. تحقیق حاضر با استفاده از روش پیمایشی انجام شده است و جامعه‌ آماری آن را کلیه گردشگرانی تشکیل می‌دهند که در سال 1395 از مکان‌های گردشگری استان فارس بازدید کرده‌اند. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شده و با استفاده از روش انتخاب تصادفی، تعداد 266 پرسشنامه توسط گردشگران تکمیل شد. داده‌های جمع‌‌آوری شده با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS پردازش و با استفاده از آماره‌های توصیفی و تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد که متغیرهای ارزش نوع دوستانه و خودخواهانه، نگرش جهانی محیط‌زیستی ، دلبستگی مکانی به صورت مستقیم و غیرمستقیم از طریق متغیرهای واسطه‌ای آگاهی محیط‌زیستی، انتساب مسئولیت و هنجارهای شخصی بر رفتارهای حفاظتی محیط‌زیست گردشگران داخلی اثر معنادار دارند. با توجه به این که انسان‌ها به عنوان عامل اصلی و اثرگذار معضلات محیط‌زیستی به‌شمار می‌روند، باید گردشگران را به سمت رفتارهای مسئولانه محیط‌زیستی ترغیب کرد.       کلید واژه‌ها: ارزش نوع‌‌دوستانه و خودخواهانه، نگرش جهانی محیط‌زیستی، دلبستگی مکانی، هنجار شخصی، رفتارهای حافظ محیط‌زیست         *نویسنده مسئول:                                                                                         Email: [email protected]